Jednostki powiązane i nie powiązane w kontekście cen transferowych
Obowiązki sprawozdawcze w kontekście cen transferowych miały od 2022 roku nie tylko jednostki powiązane, ale i niepowiązane. Wynikało to z wprowadzonego w 2021 roku artykułu 11o ust. 1b ustawy o Podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. zwanej ustawą o CIT, który rozszerzył zakres obowiązków sprawozdawczych TP dla transakcji z podmiotami z tzw. rajów podatkowych. Tym samym przepis ten objął obowiązkiem przygotowania dokumentacji również tzw. pośrednie transakcje rajowe, a podmioty realizujące transakcje musiały weryfikować czy beneficjent rzeczywisty jest rezydentem raju podatkowego. Obecnie przepis ten już nie obowiązuje, gdyż w październiku 2022 roku, został uchylony z mocą wsteczną, od stycznia 2021 roku.
Jednostki powiązane — co to takiego?
Na początku warto wyjaśnić, czym są jednostki powiązane. Art. 11a ustawy o CIT wyróżnia kilka rodzajów podmiotów powiązanych:
- jeden podmiot wywierający znaczący wpływ na przynajmniej jeden inny podmiot,
- co najmniej dwa podmioty, na które znaczący wpływ wywiera ten sam albo inny podmiot lub małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot,
- spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy,
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład,
- podmioty z kapitałem zagranicznym, współpracujące z tzw. rajami podatkowymi oraz polskie, które mają transakcje z podmiotami powiązanymi i działają na terenach specjalnych stref ekonomicznych (SSE) w Polsce.
Istotnym elementem jest wywieranie znaczącego wpływu jako jednego z warunków wystąpienia powiązania. Może ono dotyczyć obszarów: kapitałowego, rzeczywistych możliwości osób fizycznych do wpływania na decyzje gospodarcze przedsiębiorstwa albo koneksji rodzinnych.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat cen transferowych?
Podmioty powiązane wg CIT a znaczący wpływ
Jak jeszcze można stwierdzić istnienie znaczącego wpływu jednego podmiotu na drugi, który zgodnie z ustawą o CIT świadczy o tym, że mogą one przeprowadzać transakcje powiązane? Wyjaśnia art. 11a ust. 2 ustawy, który głosi, że rozumie się przez niego:
- posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%: udziałów w kapitale, lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub udziałów, lub praw do udziału w zyskach, stratach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych;
- faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Taka sytuacja zwykle wymaga sporządzenia dokumentacji cen transferowych, która potwierdzi, że w transakcjach między tymi podmiotami zachowano cenę rynkową. Powiązania między jednostkami mają kluczowe znaczenie dla jej ustalenia.
Obowiązki podmiotów powiązanych w kontekście cen transferowych
Zgodnie z art. 11k pkt 2 ustawy o CIT lokalna dokumentacja cen transferowych sporządzana jest dla” „transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
- 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3.
- 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
Jednostki niepowiązane w kontekście cen transferowych
Nałożenie tych obowiązków dokumentowania pośrednich transakcji rajowych na podmioty niepowiązane, było powszechnie krytykowane przez ekspertów i praktyków biznesowych. Podkreślali oni niejasność wytycznych i nieproporcjonalność koniecznych obciążeń administracyjnych do korzyści, które dzięki nim miałyby odnieść organy publiczne.
Przepis ten został uchylony z mocą wsteczną od stycznia 2021 roku, przez Ustawę z dnia 7 października 2022 o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która została podpisana przez prezydenta 21 października br. Dzięki temu podatnicy nie mają już obowiązku weryfikowania, kto z ich kontrahentów jest rzeczywistym beneficjentem w ramach realizowanych z nimi transakcji (zarówno między podmiotami powiązanymi, jak i niepowiązanymi).
Podsumowanie
Podmioty powiązane i ceny transferowe to jedno z najbardziej skomplikowanych zagadnień w prawie podatkowym. Prawidłowe wykonanie wszystkich obowiązków wynikających z ustalenia i dokumentacji cen transferowych wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Przedsiębiorcy, którzy chcą mieć gwarancję prawidłowości rozliczenia, powinni powierzyć to zadanie specjaliście ds. cen transferowych.
Spółka BEMITE świadczy kompleksową obsługę podmiotów powiązanych, obejmującą m.in.: sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych czy przygotowanie polityki cen transferowych. Warto skorzystać z usług tych doświadczonych prawników i doradców biznesowych!
Formularz kontaktowy
BEMITE Sp. z o.o.
ul. Małkowskiego 30/1
70-304 SZCZECIN
Na życzenie klienta oferujemy
Całkowicie zdalną obsługę
DOKUMENTACJA CEN TRANSFEROWYCH
Terminowo i rzetelnie opracowana dokumentacja cen transferowych. Dzięki prawidłowo przygotowanej dokumentacji ograniczone jest ryzyko podatkowe przedsiębiorstwa i osób nim zarządzających.
ANALIZA PORÓWNYWALNOŚCI
Obowiązkowy element dokumentacji cen transferowych dla transakcji usługowych, towarowych i finansowych.
POLITYKA CEN TRANSFEROWYCH
Właściwie opracowana polityka CT pozwala na ograniczenie ryzyka podatkowego oraz optymalizację podatkową w obszarze transakcji wewnątrzgrupowych.
AUDYT TP
Analiza ryzyka, konieczności sporządzenia dokumentacji cen transferowych albo poprzednio przygotowanych dokumentacji pozwala potwierdzić bezpieczeństwo przedsiębiorstwa.
KONTROLA I WSPARCIE
Specjalista dostępny na każdym kroku postępowania indywidualnie opiekuje się przedsiębiorstwem i nadzoruje postępowania i inne procesy w obszarze TP.
Jak przygotować firmę na audyt cen transferowych?
Podmioty powiązane w zakresie cen transferowych są narażone na ryzyko podatkowe związane z wystąpieniem błędów, nieprawidłowości i niezgodności z przepisami podatkowym
Ceny transferowe a zarządzanie ryzykiem podatkowym
Podmioty powiązane w zakresie cen transferowych są narażone na ryzyko podatkowe związane z wystąpieniem błędów, nieprawidłowości i niezgodności z przepisami podatkowym
Czym jest BEPS i jakie ma znaczenie dla cen transferowych?
Już od kilku lat widzimy, że organy podatkowe coraz bardziej interesują się cenami transferowymi. Świadczą o tym nie tylko zmieniające się przepisy, czy zaostrzane regulacj
Estoński CIT a ceny transferowe – najważniejsze informacje
Już od kilku lat widzimy, że organy podatkowe coraz bardziej interesują się cenami transferowymi. Świadczą o tym nie tylko zmieniające się przepisy, czy zaostrzane regulacj
Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.
