Safe harbour – warunki dla usług o niskiej wartości dodanej i transakcji finansowych

Obowiązujące przepisy prawne wymagają, by każdy podmiot przeprowadzający transakcję z podmiotem powiązanym przygotował (jeśli przekroczone zostaną limity transakcyjne) w z góry wskazanym terminie dokumentację cen transferowych. Takie postępowanie ma na celu zbadanie, czy transakcja ma charakter rynkowy (czyli czy została przeprowadzona zgodnie z zasadą arm’s lenght), co powinna potwierdzić sporządzona analiza funkcjonalna w postaci tzw. benchmarku (w niektórych wypadkach analizy zgodności).

Za niewywiązanie się z tego obowiązku zgodnie z obowiązującymi przepisami grożą sankcje karne oraz karno-skarbowe. W niektórych przypadkach ustawodawca wyłącza jednak konieczność przygotowania dokumentacji cen transferowych – w ramach skorzystania z mechanizmu tzw. „bezpiecznej przystani” (ang. safe harbour). Poniżej wyjaśniamy, w jakich okolicznościach można skorzystać z tego zwolnienia.

Dlaczego wprowadzono mechanizm bezpiecznej przystani?

bezpiecznej przystani został wprowadzony przez ustawodawcę do polskiego porządku prawnego z początkiem 2019 roku. Można stwierdzić, że taka decyzja została podyktowana chęcią dostosowania obowiązujących przepisów prawnych do wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dot. cen transferowych z 2017 roku. Znaczenie miała również konieczność zmniejszenia obciążenia podatnika w obszarze przygotowywania lokalnej lub grupowej dokumentacji cen transferowych.

Safe harbour – na czym polega?

Celem mechanizmu safe harbour jest ochronienie podmiotu powiązanego przeprowadzającego transakcję z innym podmiotem należącym do tej samej grupy kapitałowej przed zakwestionowaniem rynkowości transakcji. Tym samym w przypadku zastosowania uproszczonych zasad rozliczeń cena (lub jej element) w transakcji zostaje uznana za rynkową, co sprawia, że organ podatkowy nie może jej zakwestionować – odstępuje od określania dochodu lub straty podatnika w tym zakresie, a podatnik nie ma obowiązku przygotowywania elementów dokumentacji, nawet jeśli spełnia przesłanki (limity określone w art. 11k ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych).

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat cen transferowych?

Warto podkreślić, że mechanizm safe harbour to uprawnienie, a nie obowiązek dla podatnika – można więc z niego skorzystać, ale nie ma do tego przymusu. Jeśli podatnik zdecyduje się nie korzystać z mechanizmu, obowiązują go standardowe przepisy związane z przygotowywaniem dokumentacji cen transferowych.

Kiedy można zastosować mechanizm safe harbour?

Ustawodawca przewidział dwie kategorie transakcji, które pozwalają podatnikowi skorzystać ze zwolnienia z przygotowywania dokumentacji cen transferowych – w przypadku usług o niskiej wartości dodanej oraz wybranych transakcji finansowych

Usługi o niskiej wartości dodanej

Ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia w przypadku usług o niskiej wartości dodanej, wychodząc z założenia, że są to przykłady transakcji o powtarzalnym, rutynowym, nieskomplikowanym charakterze. Uznano, że nie niosą za sobą istotnego ryzyka zaniżenia dochodów, przez co nie ma konieczności wykazywania, że transakcja została przeprowadzona na warunkach rynkowych.

Kiedy można skorzystać z wyłączenia usług o niskiej wartości w ramach mechanizmu safe harbour? Warunki, które muszą zostać spełnione, zostały wymienione w art. 11f ust. 1 ustawy o CIT, i kształtują się następująco:

  • narzut na kosztach tych usług został ustalony przy wykorzystaniu metody koszt plus lub marży transakcyjnej netto i wynosi nie więcej niż 5% kosztów w przypadku nabycia usług lub nie mniej niż 5% kosztów w przypadku świadczenia usług (zgodnie z wytycznymi OECD oraz Wspólnego Forum UE ds. Cen Transferowych),
  • usługodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (czyli tzw. raju podatkowym),
  • usługobiorca posiada kalkulację obejmującą następujące informacje:
    • rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
    • sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług,
    • opis transakcji, w tym analizę funkcji, aktywów i ryzyka (wprowadzone początkiem 2022 roku).

Powyższe przepisy mogą znaleźć zastosowanie do usług wymienionych enumeratywnie w załączniku nr 6 do ustawy o CIT (m.in. usługi w zakresie księgowości i audytu, usługi HR, usługi IT, prawne czy administracyjno-biurowe). Żeby można było zastosować art. 11f ust. 1 ustawy o CIT, istnieją jednak dodatkowe warunki, które należy łącznie spełnić. Zgodnie ze wskazanym przepisem, usługi o niskiej wartości dodanej mają charakter usług wspomagających działalność gospodarczą usługobiorcy oraz nie stanowią głównego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych, a wartość tych usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych nie przekracza 2% wartości tych usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych

Co więcej, usługi o niskiej wartości dodanej nie mogą być przedmiotem dalszej odprzedaży przez usługobiorcę, z wyłączeniem transakcji, o których mowa w art. 11n pkt 10 (czyli odprzedaży usług nabytych we własnym imieniu, ale na rzecz innego podmiotu powiązanego, czyli tzw. refakturowania). Warto jednak podkreślić, że zgodnie z tzw. Nowym Ładem również w przypadku refakturowania niekiedy możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia – wówczas muszą zostać spełnione takie warunki jak: brak związku z inną transakcją kontrolowaną, rozliczenie niezwłoczne czy brak marży/narzutu.

Transakcje finansowe

Mechanizm bezpiecznej przystani można zastosować również do wybranych transakcji finansowych, takich jak pożyczki, kredyty oraz emisji obligacji (udzielenie oraz otrzymanie). W przypadku takich transakcji zastosowanie mechanizmu safe harbour jest możliwe, zgodnie z art. 11g ust. 1 pkt. 1 ustawy o CIT, jeśli oprocentowanie w momencie zawarcia umowy jest określane na podstawie odpowiedniego rodzaju stopy bazowej i marży wskazanych w stosownym obwieszczeniu aktualnym na dzień zawarcia umowy (lub dzień zmiany umowy, jeśli zmiana dot. oprocentowania pożyczki).

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia rodzaju bazowej stopy procentowej i marży dla potrzeb cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych (opublikowanym w Monitorze Polskim z 23 grudnia 2022 r. – poz. 1260) wskazano stopy bazowe obowiązujące w przygotowywaniu dokumentacji za 2023 rok:

  • WIBOR 3M oraz WIRON 3M – dla transakcji w złotych (w 2025 WIRON ma zastąpić dotychczas wykorzystywany WIBOR),

  • URIBOR 3M – dla transakcji w euro,

  • SARON 3 months Compound Rate – dla transakcji we frankach szwajcarskich,
  • 90-day Average SOFR – dla transakcji w dolarach amerykańskich,
  • SONIA 3M Compound Rate – dla transakcji w funtach brytyjskich.

Warto podkreślić również, że w przypadku umów zawartych przed 1 stycznia 2022 możliwe jest dalsze stosowanie bazowej stopy procentowej opartej o wskaźniki LIBOR USD 3M dla dolara amerykańskiego oraz LIBOR GBP 3M dla funta brytyjskiego, które zostały już wycofane z rynku finansowego.

Co więcej, jeśli wartość stopy bazowej jest mniejsza niż zero, powiększamy ją o marżę, która od początku 2023 roku dla pożyczkobiorcy wynosi maksymalnie 2,9 punktu procentowego, a dla pożyczkodawcy minimalnie 2,4 punktu procentowego.

Jednocześnie art. 11g przewiduje kolejne warunki, które należy spełnić, by w transakcjach finansowych skorzystać ze zwolnienia w ramach safe harbour:

  1. nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii,
  2. pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
  3. w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty,
  4. ożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (raju podatkowego).

Powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do kredytów oraz emisji obligacji.

Mechanizm safe harbour – podsumowanie

Celem wdrożenia mechanizmu safe harbour do polskich przepisów było zmniejszenie obciążenia podatnika w obszarze analizy rynkowości przeprowadzonej transakcji z podmiotem powiązanym. Należy jednak wskazać, że skorzystanie z uproszczenia możliwe jest jedynie wtedy, gdy spełni się wszystkie wskazane przez przepisy warunki, a co więcej – nie jest obowiązkiem narzuconym podatnikowi. Jeśli jednak podatnik chce skorzystać z tego uprawnienia, warto by skontaktował się ze specjalistą ds. cen transferowych, który odpowiednio zbada sytuację i upewni się, że istnieją podstawy do zastosowania mechanizmu safe harbour. W taki sposób podmiot powiązany zadba w pełni o własne bezpieczeństwo podatkowe.

 

Formularz kontaktowy

    Imię i nazwisko (wymagane)

    Adres email (wymagane)

    Telefon

    Temat

    Treść wiadomości

    BEMITE Sp. z o.o.

    ul. Małkowskiego 30/1
    70-304 SZCZECIN
    Na życzenie klienta oferujemy

    Całkowicie zdalną obsługę

    DOKUMENTACJA CEN TRANSFEROWYCH

    Terminowo i rzetelnie opracowana dokumentacja cen transferowych. Dzięki prawidłowo przygotowanej dokumentacji ograniczone jest ryzyko podatkowe przedsiębiorstwa i osób nim zarządzających.

    ANALIZA PORÓWNYWALNOŚCI

    Obowiązkowy element dokumentacji cen transferowych dla transakcji usługowych, towarowych i finansowych.

    POLITYKA CEN TRANSFEROWYCH

    Właściwie opracowana polityka CT pozwala na ograniczenie ryzyka podatkowego oraz optymalizację podatkową w obszarze transakcji wewnątrzgrupowych.

    AUDYT TP

    Analiza ryzyka, konieczności sporządzenia dokumentacji cen transferowych albo poprzednio przygotowanych dokumentacji pozwala potwierdzić bezpieczeństwo przedsiębiorstwa.

    KONTROLA I WSPARCIE

    Specjalista dostępny na każdym kroku postępowania indywidualnie opiekuje się przedsiębiorstwem i nadzoruje postępowania i inne procesy w obszarze TP.

    Autor

    Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych. 

    back to top Subskrybuj blog