
Biznesowa współpraca z rajami podatkowymi – na co uważać?
Raje podatkowe a ceny transferowe to wciąż atrakcyjny temat dla wielu przedsiębiorstw i spółek. Współpraca biznesowa z takimi krajami jest w pełni legalna, jednak może się wiązać z pewnymi utrudnieniami wynikającymi z przepisów prawnych krajów Unii Europejskiej. Znajdują się one również pod obserwacją Ministerstwa Finansów, które chce uregulować oraz zapobiec zmniejszaniu zobowiązań podatkowych przy ich pomocy. Na co należy zwracać uwagę, działając w rajach podatkowych?
Raje podatkowe – co to takiego?
W uproszczeniu można powiedzieć, że są to kraje, które mają tak liberalne podejście do przepisów podatkowych, że przyciągają przedsiębiorców, którzy chcą zmniejszyć swoje podatki lub nawet uniknąć ich płacenia. Cieszą się one również popularnością wśród podmiotów, które pragną ukryć informacje o transakcjach wykonywanych w tracie prowadzenia działalności, zapewniają bowiem poufność danych oraz biznesową anonimowość. Nie jest to jednak do końca korzystne, gdyż anonimizacja danych tych przedsiębiorstw wzbudza wątpliwości co do ich transparentności u potencjalnych kontrahentów, a także organów podatkowych.
Warto podkreślić, że same dogodne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej i niskie podatki, nie stanowią jeszcze przesłanki do uznania kraju za raj podatkowy. Te cechy ma również wiele państw stawiających na rozwój przedsiębiorczości. W 1998 roku Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), przedstawiła kryteria, które spełniają kraje i terytoria stosujące szkodliwą konkurencję podatkową. Wyróżnia je:
-
- niski podatek dochodowy lub jego całkowity brak, lub określenie go w pełni nominalnej formie,
-
- nieprzejrzysty system podatkowy,
-
- rozdział systemu podatkowego od gospodarki wewnętrznej kraju,
-
- brak wymiany informacji podatkowych z OECD,
-
- brak działań dążących do zmiany powyższych kwestii.
Jakie kraje są uznawane za raje podatkowe?
Obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 roku w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wskazuje na następujące kraje i terytoria:
-
- Księstwo Andory;
-
- Anguilla – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
-
- Antigua i Barbuda;
-
- Sint-Maarten, Curaçao – kraje wchodzące w skład Królestwa Niderlandów;
-
- Królestwo Bahrajnu;
-
- Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
-
- Wyspy Cooka – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
-
- Wspólnota Dominiki;
-
- Grenada;
-
- Sark – Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej;
-
- Hongkong – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
-
- Republika Liberii;
-
- Makau – Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej;
-
- Republika Malediwów;
-
- Republika Wysp Marshalla;
-
- Republika Mauritiusu;
-
- Księstwo Monako;
-
- Republika Nauru;
-
- Niue – Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią;
-
- Republika Panamy;
-
- Niezależne Państwo Samoa;
-
- Republika Seszeli;
-
- Saint Lucia;
-
- Królestwo Tonga;
-
- Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych – Terytorium Nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych.
-
- Republika Vanuatu.
Niższe progi przy transakcjach w obszarze cen transferowych w rajach podatkowych
Próg transakcyjny przy transakcjach zawieranych z podmiotami mającymi siedzibę w raju podatkowym wynosi tylko 500.000 złotych bez względu na rodzaj transakcji. Podczas gdy w innych przypadkach może on wynosić nawet 2.000.000 zł (Art. 11k ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku od osób prawnych i art. 23w ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku od osób fizycznych).
Jest to korzystne dla przedsiębiorstw, ale oznacza również konieczność udokumentowania transakcji przychodowych, co sprawia wiele problemów przedsiębiorcom. Trzeba znać metody weryfikacji i szacowania, jeśli chodzi o ceny transferowe, które są dość skomplikowane. Warto skorzystać wtedy z pomocy specjalistów ds. cen transferowych.
Jakie są konsekwencje współpracy z krajem uznanym za raj podatkowy?
Przede wszystkim transakcje z państwami figurującymi w wykazie rajów podatkowych, a także z przedsiębiorstwami, które mają tam swoje siedziby, będą uznane za transakcje kontrolowane. Organy skarbowe będą mogły sprawdzić relacje finansowe tych podmiotów, porównując je z normami rynkowym. Jest to więc kontrola podobna do tej, jaką mogą przechodzić podmioty powiązane, jeśli chodzi o ceny transferowe. Raje podatkowe podlegają jednak bardziej rygorystycznym przepisom.
Oprócz tego przedsiębiorcy współpracujący z rajami podatkowymi narażają się na złą sławę ze względu na podejrzenie prania brudnych pieniędzy, które jest zwalczane Ustawą z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, tzw. ustawą AML. Ponadto wystawiają się też na ryzyko uznania takiej współpracy za schemat podatkowy, który podlega obowiązkowi raportowania do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) zgodnie z nowelizacją ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule o raportowaniu MDR.
Co więcej, od 2021 roku wszystkie państwa członkowskie UE musiały wprowadzić co najmniej jeden środek ustawodawczy do zwalczania szkodliwej konkurencji podatkowej, którym mogło być:
-
- uniemożliwienie odliczenia poniesionych kosztów uwzględnionych w wykazie,
-
- intensyfikacja weryfikacji kontrolowanych spółek zagranicznych,
-
- szeroko pojęte monitorowanie środków związanych z podatkiem u źródła, aby wyeliminować niesłuszne zwolnienia albo zwroty,
-
- ograniczenie zwolnień kapitałowych zysków udziałowców w spółkach kontrolowanych.
Istnieje zatem szereg przepisów, które trzeba wziąć pod uwagę, podejmując decyzję o współpracy biznesowej z rajami podatkowymi.
Podsumowanie
Wiadomo już, czym są raje podatkowe, a optymalizacja podatkowa z ich udziałem nie jest nielegalna i może przynieść korzyści gospodarcze. Jednak firmy korzystające z niej muszą być przygotowane na wzmożone kontrole ich działalności. Zyski podatkowe są tutaj znaczne, ale nie powinny stanowić głównego kryterium decyzji o współpracy z rajem podatkowym. Należy także odróżnić optymalizację podatkową od uchylania się od płacenia podatków w ogóle, które jest niezgodne z polskim prawem i traktowane jako przestępstwo.
Zapewniamy kompleksową obsługę i opracowanie dokumentacji cen transferowych zgodnie ze wszystkimi aktualnie obowiązującymi przepisami. Skontaktuj się z nami, jeśli zależy Ci na bezpieczeństwie swojej firmy.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat cen transferowych?

Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.
Autor
dr Michał Piechocki
Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.