Dokumentacja cen transferowych dla podmiotów niepowiązanych

Od 2022 roku przedsiębiorcy będą musieli wykonać dodatkowe prace wynikające z art. 11o ust. 1b ustawy o CIT. Przede wszystkim będą musieli przeprowadzić analizę określającą, które zdarzenia gospodarcze trzeba uznać za transakcję jednorodną. Kryje się pod tym konieczność podsumowania pojedynczych zdarzeń jednego rodzaju, np. wszystkie nabywane na przestrzeni roku usługi logistyczne, będą stanowiły jedną transakcję jednorodną, a nie kilka odrębnych. W dodatku pojęcie transakcji jest tutaj bardzo szerokie i może obejmować również nieoczywiste przypadki, takie jak zaliczki czy wypłata wynagrodzenia na podstawie kontraktu menadżerskiego.

Jeżeli łączna wartość konkretnych zidentyfikowanych transakcji jednorodnych przekroczy próg 500 000 zł netto, konieczne jest zbadanie czy właściciel transakcji znajduje się w raju podatkowym. Przy ustalaniu tych okoliczności potrzebne jest dochowanie należytej staranności.

Gdy podatnik ustali, że jego kontrahent dokonywał dowolnych rozrachunków, czyli zobowiązań lub należności, bez względu na ich formę (np. w naturze czy jako kompensatę) oraz wartość (nie ma tu minimalnego progu kwotowego), to domniemywa się, że właściciel rzeczywisty jest podmiotem rajowym. Wtedy podatnik ma dwie możliwości:

• podporządkowuje się przepisom dotyczącym cen transferowych, czyli m.in.: konieczności sporządzenia dokumentacji cen transferowych, przeprowadzenia analizy porównawczej, złożenia oświadczenia TP i formularza TPR, a także obowiązuje go odpowiedzialność osobista zarządu na gruncie Kodeksu karnego skarbowego,

• może obalić domniemanie poprzez wykazanie okoliczności przeciwnej.

W praktyce oznacza to, że nawet jednorazowe działania kontrahenta mogą spowodować uznanie go za podmiot rajowy, a co za tym idzie konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych oraz wszystkie pozostałe obowiązki z zakresu TP dla podatnika. Na przykład, jeśli kontrahent poniósł jednorazowe wydatki związane z frachtem towarów, a większość firm świadczących te usługi ma siedzibę w rajach podatkowych, konieczne jest przyjęcie, że rzeczywisty właściciel jest z raju podatkowego.