Kiedy i jak dokonać korekty cen transferowych?
Podpowiadamy, czym jest korekta cen transferowych i kiedy jest dopuszczalna. Ceny transferowe, które zazwyczaj dotyczą rozliczeń wewnątrzgrupowych, w dużej mierze uzależnione są od obowiązujących cen na rynku dla towarów czy usług. Po zakończeniu danego roku może okazać się, że w wewnątrzgrupowym łańcuchu logistycznym, w wyniku zmian istotnych okoliczności suma wynagrodzenia otrzymanego przez producenta w trakcie roku może nie być wystarczająca do osiągnięcia rynkowego poziomu rentowności, a odbiegać in plus może np. wynik finansowy sprzedawcy końcowego.
Producent, aby uzyskać wynik finansowy zgodny z poziomem rynkowym, może być zmuszony dokonać korekty cen transferowych. Istotne z tego punktu widzenia okoliczności, których nie można było przewidzieć w momencie planowania poziomu cen transferowych na dany rok, mogą obejmować przykładowo istotne zmiany rynkowych cen podstawowych surowców lub materiałów czy też wahania kursów walutowych albo zmiany stóp procentowych.
Zgodnie z ustawą o CIT, ceną transferową jest rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. Analogiczna regulacja zawarta jest w ustawie o PIT. Innymi słowy, ceny transferowe to ceny, które ustanawiają między sobą podmioty stowarzyszone dla sprzedawanych pomiędzy sobą dóbr, usług czy praw.
Ceny transferowe mają zapobiegać nadmiernemu przesuwaniu opodatkowania w ramach grup kapitałowych, w sytuacji, w której dochód może być przeniesiony do kraju, w którym opodatkowanie jest mniejsze. Zazwyczaj problematyka ta dotyczy grup kapitałowych, a celem wprowadzenia cen transferowych jest wprowadzenie mechanizmów podatkowych, zapewniających proporcjonalne opodatkowanie dochodu i zapobieganie nadużywaniu cen transferowych do przesuwania dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Jednoznaczne stwierdzenie, że korekta cen transferowych jest dopuszczalna i precyzyjne wskazanie trybu, w jakim owe poprawki mogą się odbywać, są możliwe w zasadzie dopiero od 1 stycznia 2019 roku, gdy weszła w życie nowelizacja art. 11e ustawy o CIT (i analogiczna zmiana art. 23q ustawy o PIT). Zgodnie z tymi zmianami, podatnik może dokonać korekty cen transferowych poprzez zmianę wysokości uzyskanych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów.
W ww. przepisach uregulowano pięć przesłanek, po których spełnieniu korygowanie cen transferowych jest dopuszczalne. Jak zatem należy jej dokonać i jakie przesłanki trzeba spełnić, aby była możliwa?
1. Spełnienie zasady arm’s length
Zgodnie z tą przesłanką, konieczne jest zapewnienie przez podatnika, że w transakcjach kontrolowanych realizowanych w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które w podobny sposób uregulowałyby podmioty niepowiązane. Oznacza to, że transakcja ma być ustalona na warunkach rynkowych (czyli zgodnie z zasadą arm’s length, tj. m.in. w sytuacji, gdy strony zawierają ją na równych zasadach, bez pozycji dominującej, monopolu czy innej formy “przymusu”)
2. Obiektywna różnica w planowanych i faktycznie osiągniętych wynikach transakcji
Korekta cen transferowych w odniesieniu do tej przesłanki oznacza, że zmiana, która nastąpiła, dotyczy istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki. Zapewnienie zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty na zasadach rynkowych, wymaga dokonania korekty cen transferowych. Dotyczy to również sytuacji, w której znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej. Te niezależne okoliczności mogą dotyczyć w szczególności fluktuacji cen surowców lub wynagrodzeń, których nie można było przewidzieć na etapie planowania transakcji, a która mają wpływ np. na rentowność podmiotu i znane są na późniejszym jej etapie.
3. Symetryczność ujęcia korekty w księgach obu stron transakcji.
Trzecią przesłanką dokonania korekty cen transferowych jest, aby w momencie dokonania korekty podatnik posiadał oświadczenie podmiotu powiązanego lub dowód księgowy potwierdzające dokonanie przez ten podmiot korekty cen transferowych w tej samej wysokości co podatnik. Korekta cen transferowych u jednej strony transakcji musi mieć bowiem odniesienie w księgach rachunkowych drugiej strony tej samej umowy.
4. Kryterium terytorialne
Korekta ceny transakcyjnej może się dokonać wyłącznie wtedy, gdy druga strona transakcji ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium RP albo w państwie, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ponadto, z praktycznego punktu widzenia kluczowe jest również, aby istniała podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem.
5. Konieczność potwierdzenia korekty w zeznaniu
Ostatnią przesłanką możności dokonania skorygowania ceny transferowej jest, aby podatnik potwierdził dokonanie jej w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego dana korekta dotyczy.
Warto nadmienić, że korekta cen transferowych możliwa jest tylko po kumulatywnym spełnieniu przesłanek określonych powyżej. Pierwszym krokiem jest zatem sprawdzenie, czy spełnia wszystkie przesłanki określone powyżej. Jeżeli podatnik rozważa jej przeprowadzenie, musi mieć na uwadze, że aby wykazać spełnienie kryteriów określonych powyżej konieczne będzie przedstawienie obiektywnych i pozostających poza działaniem stron czynników, które zaistniały i które mogą wpływać na konieczność przeprowadzenia korekty.
Możliwość wykazania tych przesłanek powinna być drugim krokiem. Szczególnie należy uwzględnić potencjalną kontrolę, gdyż wątpliwości organu podatkowego w tym zakresie mogą doprowadzić do wszczęcia postępowania wyjaśniającego.
Następnie podmiot powinien rozważyć, jaki skutek dana korekta przyniesie dla bilansu spółki i kiedy tę korektę należy uwzględnić. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem dyrektora KIS (wyrażonego m.in. w piśmie 0111-KDIB1-1.4010.215.2019.2.BK), nie każda korekta ceny będzie miała przymiot korekty ceny transferowej (i co za tym idzie nie każda korekta, wywołuje skutki podatkowe przewidziane dla korekty ceny transferowej). Niektóre korekty, nawet między podmiotami powiązanymi korekty nie stanowią korekt cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT i powinny być uwzględniane w rozliczeniach CIT Spółki na bieżąco, tzn. w okresie rozliczeniowym, w którym Spółka wystawia faktury korygujące.
W odniesieniu do przytoczonych powyżej poglądów należy wskazać, że od 2019 roku organy podatkowe wydały interpretacje indywidualne, wskazówki czy inne wytyczne w zakresie korekty cen transferowych. Objaśnienia i interpretacje indywidualne, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, nie są powszechnie obowiązującym prawem. Wiążą one organy podatkowe tylko w jednym, konkretnym stanie faktycznym, który był podstawą wydania decyzji.
O ile zatem poglądy wyrażone w interpretacjach indywidualnych mogą być pomocne dla oceny, czy korekta cen transferowych w przedsiębiorstwie wykonana jest poprawnie, o tyle nie daje pełnego bezpieczeństwa pod kątem prawnym.
Jeżeli korekta cen transferowych czy spełnienie przesłanek określonych w art. 11e ustawy o CIT wzbudza nadmierne wątpliwości, warto rozważyć wystąpienie o interpretację indywidualną w Państwa sprawie, która sprawi, że przedsiębiorstwo po zastosowaniu się do poglądów i wytycznych wyrażonych w interpretacji zyska pełne bezpieczeństwo w danym stanie faktycznym.
Spółka BEMITE specjalizuje się w opracowywaniu dokumentacji cen transferowych, w języku polskim i angielskim. Naszymi Klientami są m.in.: spółki i grupy kapitałowe, w tym z kapitałem zagranicznym. Przygotowujemy zarówno dokumentację lokalną (local file), jak i grupową (master file), a także politykę cen transferowych. Zajmujemy się również doradzaniem w optymalizacji zobowiązań podatkowych i minimalizacji ryzyka w tym zakresie, pomagamy planować inwestycje oraz kształtować strukturę wewnętrzną przedsiębiorstw. Przygotowywana przez nas dokumentacja cen transferowych jest zawsze zgodna z aktualnie obowiązującym stanem prawnym i wymogami organów podatkowych. Zapraszamy do kontaktu!
Producent, aby uzyskać wynik finansowy zgodny z poziomem rynkowym, może być zmuszony dokonać korekty cen transferowych. Istotne z tego punktu widzenia okoliczności, których nie można było przewidzieć w momencie planowania poziomu cen transferowych na dany rok, mogą obejmować przykładowo istotne zmiany rynkowych cen podstawowych surowców lub materiałów czy też wahania kursów walutowych albo zmiany stóp procentowych.
Czym są ceny transferowe?
Zgodnie z ustawą o CIT, ceną transferową jest rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. Analogiczna regulacja zawarta jest w ustawie o PIT. Innymi słowy, ceny transferowe to ceny, które ustanawiają między sobą podmioty stowarzyszone dla sprzedawanych pomiędzy sobą dóbr, usług czy praw.
Ceny transferowe mają zapobiegać nadmiernemu przesuwaniu opodatkowania w ramach grup kapitałowych, w sytuacji, w której dochód może być przeniesiony do kraju, w którym opodatkowanie jest mniejsze. Zazwyczaj problematyka ta dotyczy grup kapitałowych, a celem wprowadzenia cen transferowych jest wprowadzenie mechanizmów podatkowych, zapewniających proporcjonalne opodatkowanie dochodu i zapobieganie nadużywaniu cen transferowych do przesuwania dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Korekta cen transferowych – warunki i dopuszczalność
Jednoznaczne stwierdzenie, że korekta cen transferowych jest dopuszczalna i precyzyjne wskazanie trybu, w jakim owe poprawki mogą się odbywać, są możliwe w zasadzie dopiero od 1 stycznia 2019 roku, gdy weszła w życie nowelizacja art. 11e ustawy o CIT (i analogiczna zmiana art. 23q ustawy o PIT). Zgodnie z tymi zmianami, podatnik może dokonać korekty cen transferowych poprzez zmianę wysokości uzyskanych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów.
W ww. przepisach uregulowano pięć przesłanek, po których spełnieniu korygowanie cen transferowych jest dopuszczalne. Jak zatem należy jej dokonać i jakie przesłanki trzeba spełnić, aby była możliwa?
1. Spełnienie zasady arm’s length
Zgodnie z tą przesłanką, konieczne jest zapewnienie przez podatnika, że w transakcjach kontrolowanych realizowanych w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które w podobny sposób uregulowałyby podmioty niepowiązane. Oznacza to, że transakcja ma być ustalona na warunkach rynkowych (czyli zgodnie z zasadą arm’s length, tj. m.in. w sytuacji, gdy strony zawierają ją na równych zasadach, bez pozycji dominującej, monopolu czy innej formy “przymusu”)
2. Obiektywna różnica w planowanych i faktycznie osiągniętych wynikach transakcji
Korekta cen transferowych w odniesieniu do tej przesłanki oznacza, że zmiana, która nastąpiła, dotyczy istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki. Zapewnienie zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty na zasadach rynkowych, wymaga dokonania korekty cen transferowych. Dotyczy to również sytuacji, w której znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej. Te niezależne okoliczności mogą dotyczyć w szczególności fluktuacji cen surowców lub wynagrodzeń, których nie można było przewidzieć na etapie planowania transakcji, a która mają wpływ np. na rentowność podmiotu i znane są na późniejszym jej etapie.
3. Symetryczność ujęcia korekty w księgach obu stron transakcji.
Trzecią przesłanką dokonania korekty cen transferowych jest, aby w momencie dokonania korekty podatnik posiadał oświadczenie podmiotu powiązanego lub dowód księgowy potwierdzające dokonanie przez ten podmiot korekty cen transferowych w tej samej wysokości co podatnik. Korekta cen transferowych u jednej strony transakcji musi mieć bowiem odniesienie w księgach rachunkowych drugiej strony tej samej umowy.
4. Kryterium terytorialne
Korekta ceny transakcyjnej może się dokonać wyłącznie wtedy, gdy druga strona transakcji ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium RP albo w państwie, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ponadto, z praktycznego punktu widzenia kluczowe jest również, aby istniała podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem.
5. Konieczność potwierdzenia korekty w zeznaniu
Ostatnią przesłanką możności dokonania skorygowania ceny transferowej jest, aby podatnik potwierdził dokonanie jej w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego dana korekta dotyczy.
Korekta cen transferowych – krok po kroku
Warto nadmienić, że korekta cen transferowych możliwa jest tylko po kumulatywnym spełnieniu przesłanek określonych powyżej. Pierwszym krokiem jest zatem sprawdzenie, czy spełnia wszystkie przesłanki określone powyżej. Jeżeli podatnik rozważa jej przeprowadzenie, musi mieć na uwadze, że aby wykazać spełnienie kryteriów określonych powyżej konieczne będzie przedstawienie obiektywnych i pozostających poza działaniem stron czynników, które zaistniały i które mogą wpływać na konieczność przeprowadzenia korekty.
Możliwość wykazania tych przesłanek powinna być drugim krokiem. Szczególnie należy uwzględnić potencjalną kontrolę, gdyż wątpliwości organu podatkowego w tym zakresie mogą doprowadzić do wszczęcia postępowania wyjaśniającego.
Następnie podmiot powinien rozważyć, jaki skutek dana korekta przyniesie dla bilansu spółki i kiedy tę korektę należy uwzględnić. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem dyrektora KIS (wyrażonego m.in. w piśmie 0111-KDIB1-1.4010.215.2019.2.BK), nie każda korekta ceny będzie miała przymiot korekty ceny transferowej (i co za tym idzie nie każda korekta, wywołuje skutki podatkowe przewidziane dla korekty ceny transferowej). Niektóre korekty, nawet między podmiotami powiązanymi korekty nie stanowią korekt cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT i powinny być uwzględniane w rozliczeniach CIT Spółki na bieżąco, tzn. w okresie rozliczeniowym, w którym Spółka wystawia faktury korygujące.
Wnioski
W odniesieniu do przytoczonych powyżej poglądów należy wskazać, że od 2019 roku organy podatkowe wydały interpretacje indywidualne, wskazówki czy inne wytyczne w zakresie korekty cen transferowych. Objaśnienia i interpretacje indywidualne, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, nie są powszechnie obowiązującym prawem. Wiążą one organy podatkowe tylko w jednym, konkretnym stanie faktycznym, który był podstawą wydania decyzji.
O ile zatem poglądy wyrażone w interpretacjach indywidualnych mogą być pomocne dla oceny, czy korekta cen transferowych w przedsiębiorstwie wykonana jest poprawnie, o tyle nie daje pełnego bezpieczeństwa pod kątem prawnym.
Jeżeli korekta cen transferowych czy spełnienie przesłanek określonych w art. 11e ustawy o CIT wzbudza nadmierne wątpliwości, warto rozważyć wystąpienie o interpretację indywidualną w Państwa sprawie, która sprawi, że przedsiębiorstwo po zastosowaniu się do poglądów i wytycznych wyrażonych w interpretacji zyska pełne bezpieczeństwo w danym stanie faktycznym.
Spółka BEMITE specjalizuje się w opracowywaniu dokumentacji cen transferowych, w języku polskim i angielskim. Naszymi Klientami są m.in.: spółki i grupy kapitałowe, w tym z kapitałem zagranicznym. Przygotowujemy zarówno dokumentację lokalną (local file), jak i grupową (master file), a także politykę cen transferowych. Zajmujemy się również doradzaniem w optymalizacji zobowiązań podatkowych i minimalizacji ryzyka w tym zakresie, pomagamy planować inwestycje oraz kształtować strukturę wewnętrzną przedsiębiorstw. Przygotowywana przez nas dokumentacja cen transferowych jest zawsze zgodna z aktualnie obowiązującym stanem prawnym i wymogami organów podatkowych. Zapraszamy do kontaktu!
Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.
