
Rodzaje powiązań podmiotów w przepisach o cenach transferowych
Podmioty powiązane – czym są?
Przepisy o cenach transferowych, a dokładnie art. 11a ustawy o CIT oraz art. 23m ustawy o PIT, definiują pojęcie podmiotów powiązanych. Mają być to podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na inne podmioty. Mówi się o nich także w sytuacji, gdy w przypadku wywierania wpływu przez osoby spowinowacone lub spokrewnione do drugiego stopnia. Trzecia opcja występowania powiązań to spółki niemające osobowości prawnej i jej wspólnicy, a także podatnik oraz jego zagraniczny zakład. Wszystkie te sytuacje określają podmioty powiązane cen transferowych. Istotne jest również, aby być w stanie określić, czy rzeczywiście podmiot wywiera znaczący wpływ, co jest możliwe jedynie poprzez prześledzenie relacji.Wywieranie znaczącego wpływu przez podmioty powiązane – co to znaczy?
Choć ustawa mówi jasno o poszczególnych podmiotach powiązanych, ważne jest także, aby rozumieć pojęcie wywierania znaczącego wpływu. Ma być to:- bezpośrednie lub pośrednie posiadanie minimum 25% udziałów w kapitale, udziałów czy też praw do udziału w zyskach, majątku lub ich przyszłej wierzytelności, praw głosu w jednostkach kontrolnych stanowiących lub zarządzających;
- faktyczna zdolność osoby fizycznej do oddziaływania na decyzje gospodarcze podejmowane przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną bez prawnej osobowości;
- związek małżeński, powinowactwo lub pokrewieństwo do drugiego stopnia.

Rodzaje powiązań podmiotów
Ceny transferowe i związane z nimi przepisy wyznaczają również rodzaje powiązań podmiotów. Wśród nich wyróżniamy:- powiązania kapitałowe – mamy z nimi do czynienia, gdy jeden z kontrahentów lub jedna z osób posiada co najmniej 25% wszystkich praw głosu w drugim podmiocie, czy też dysponuje takim prawem pośrednio lub bezpośrednio; dotyczy to także sytuacji, gdy jeden podmiot posiada udziały w kapitale innego;
- powiązania osobowe – mowa o nich, gdy jedna osoba pełni funkcje członka zarządu i rady nadzorczej lub innej funkcji kierowniczej w dwóch podmiotach; połączenie to może również być pełnieniem funkcji kierowniczej w jednym podmiocie i posiadaniem minimum 5% udziałów w drugim;
- powiązania rodzinne – mówią o pokrewieństwie i powinowactwie osób sprawujących funkcje lub posiadających udziały w podmiotach, które przeprowadzają ze sobą transakcje.
Rodzaje powiązań podmiotów a obowiązek dokumentacyjny
Powiązania rodzinne, kapitałowe i osobowe powodują obowiązek składania dodatkowej dokumentacji. Dokumentacja cen transferowych jest niezwykle złożona. Aby jej prowadzenie było poprawne oraz terminowe, najlepiej jest powierzyć ją profesjonalistom. W przypadku kontroli skarbowej, brak dokumentacji dotyczącej powiązań podmiotów, jej niekompletność lub nieprawidłowość, będzie wiązać się z wysokimi sankcjami, a nawet możliwością utraty wolności. Dlatego też istotna jest odpowiednia identyfikacja powiązań podmiotowych, na którą składa się analiza połączeń z innymi podmiotami, określenie transakcji i wzajemnych interesów, a także określenie wysokości transakcji w celu określenia przekroczenia progu podatkowego wskazanego w ustawie o podatku dochodowym. Identyfikacja ta ma na celu określenie konieczności składania dokumentacji. Dla właściwego nadzorowania formalności związanych z cenami transferowymi, ważna jest również profesjonalnie przygotowana polityka cen transferowych.
Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.
Autor
dr Michał Piechocki
Certyfikowany specjalista do spraw cen transferowych, prawnik i konsultant biznesowy z wieloletnim doświadczeniem. Absolwent i stypendysta Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. W 2022 roku uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w dziedzinie ekonomia i finanse. Aktywny uczestnik licznych konferencji finansowych, ekonomicznych i podatkowych.